مبانی نظری تداوم ناتو پس از جنگ سرد

Authors

Abstract:

چکیده شکل گیری و تداوم سازمان آتلانتیک شمالی «ناتو» در دوره جنگ سرد، به ویژه پس از پایان جنگ سرد، یکی از موضوع های اساسی و در عین حال بحث برانگیز در نزد محققان رشته روابط بین الملل محسوب می­شود. تبیین علل شکل­گیری و تداوم این سازمان که در قالب سه نظریه پراستفاده دربارۀ روابط بین­الملل یعنی­ واقع­گرایی «اعم از کلاسیک و جدید»، لیبرالیسم «کلاسیک و جدید» و سازه­انگاری اجتماعی در جریان بود، به گونه­های متفاوتی شکل گرفته است. این مقاله ضمن بررسی قدرت تبیین هر سه جریان نظری، درصدد ارائه یک چهارچوب نظری تلفیقی است که قادر به توضیح کارآمدتری از تداوم ناتو به ویژه پس از جنگ سرد می­باشد. بر مبنای چهارچوب تلفیقی، در تحلیل چرایی تداوم و توسعه این سازمان هم، بایستی به عوامل سطح تحلیل کلان مانند: ساختار آنارشیک نظام بین­الملل، قطبیت نظام بین­الملل، نقش قدرت­های بزرگ در این نظام و جایگاه نهادهای بین­المللی توجه کرد و هم به عوامل و نیروهای درونی و سیاست­های داخلی در فرایند شکل­گیری و تداوم اتحادیه­هایی چون ناتو پرداخت. در عین حال باید پدیده­های ذهنی و عوامل مادی را درکنار هم سنجید و به همراه هم تأثیر آنها را مورد بررسی قرار داد. در این نوع تبیین، عوامل مختلف در سطوح گوناگون برای فهم روند تداوم ناتو مورد توجه قرار می گیرند. در نهایت، در تبیین این مسأله به نقش و جایگاه هویت به ویژه فرایند هویت­سازی که براساس آن هویت­ غربی با  برداشت و تفسیری خاص از ارزش­های دموکراتیک در مقابل هویت­های غیرغربی با انگاره­ها و ارزش­هایی متفاوت، مورد توجه قرار می­گیرد. در واقع این دوگانگی هویتی به عامل تداوم سازمان­هایی مانند ناتو منجر می­شود که هدف آن، حفظ هویت برساخته شده در مقابل دگر هویتی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حوزه¬های همکاری و اختلاف روسیه با ناتو پس از جنگ سرد

اگرچه روسیه و ناتو در سال­های پس از جنگ سرد در زمینه­هایی همچون تروریسم، مسئله افغانستان، سلا­ح­های کشتارجمعی و راهزنی دریایی همکاری­هایی با همدیگر داشته­اند، اما از سوی دیگر، افزایش منافع اختلاف­زا ناشی از چالش­هایی مانند سپر دفاع موشکی، گسترش ناتو به شرق و جهانی­شدن فعالیت­های ناتو نقش تعیین­کننده­­ای را در روابط این دو بازیگر ایفا می­کند. تلاش برای دستیابی به توازن راهبردی از سوی روسیه با هد...

full text

تحول مفهوم امنیت در ناتو پس از جنگ سرد براساس مکتب کپنهاگ

 با فروپاشی نظام دوقطبی و اضمحلال شوروی، پیش‌بینی می‌‌‌‌شد تمام نهادها و سازوکارهای برآمده از این نظام نیز از بین برود، اما ناتو و ورشو دو پیمان امنیتی برآمده از دوران جنگ سرد، با دو سرنوشت متفاوت مواجه گردیدند. ورشو، متعاقب اضمحلال شوروی از هم فروپاشید، در حالی که این احتمال می‌رفت که ناتو هم به سرنوشتی مشابه دچارشود، اما برخلاف تمام پیش‌بینی‌ها، ناتو توانست از این بحران هویتی، موفق بیرون آید ...

full text

پایایی و پویایی ناتو در محیط امنیتی جدید پس از جنگ سرد

با پایان جنگ سرد بسیاری بر این گمان بودند که عمر ناتو نیز به‌سر آمده است و با از بین رفتن تهدید شوروی دیگر دلیلی برای تداوم فعالیت ناتو وجود ندارد. در مقابل، برخی دیگر از تحلیل‌گران بین­المللی با اشاره به تغییر شکل نظام بین­الملل (براساس نظریۀ واقع‌گرایی ساختاری) به‌واسطۀ فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تغییر شکل تهدیدهای بین‌المللی (در نتیجۀ آن) معتقد بودند که در دنیای پسا جنگ سردی، پیمان آتلانتی...

full text

فلسفه جغرافیایی تداوم رقابت در روابط بین الملل پس از جنگ سرد

پس از پایان جنگ سرد، دیدگاه های مختلف و متفاوتی درباره ماهیت و چگونگی ادامه رقابت در روابط بین الملل مطرح گردید. پاره ای از اندیشه ورزان این حوزه بر این اعتقاد بودند که با پایان گرفتن رقابت های ایدئولوژیک در سطح کلان و سیطره غیرقابل هماورد لیبرالیسم، دیگر مبنایی برای ادامه رقابت مابین کشورها و بلوک های قدرت وجود ندارد و جهان از این زمان به بعد دست کم در سطح کلان، دوره ای از صلح لیبرالی را تجربه...

full text

خاورمیانه و نظام بین‌الملل پس از جنگ سرد

این پژوهش جایگاه خاورمیانه در نظام بین الملل را پس از جنگ سرد مورد بررسی قرار می دهد. نویسنده ضمن تحلیل دیدگاه های گوناگون در باره خاورمیانه، به نظریه های مختلف در باره ما هیت نظام بین الملل پس از جنگ سرد می پردازد و جایگاه مناطق گوناگون جهان را در این نظام بررسی می کند. پیدایش یک سوپر بلوک صنعتی و موضع یکپارچه ان در برابر چالش های ضد نظام جهانی سرمایه داری، عمده ترین تحول در دوران پس از جنگ سر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 35

pages  141- 164

publication date 2016-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023